ارزشی است که در فرآیند تولید به ارزش کالاهای واسطهای افزوده میشود و با کسر نهادههای واسطه (مثل هزینه خریدها) از عایدی به دست میآید.
نهاده – ستانده = ارزش افزوده
مثال: آقای امیری مالک یک معدن آهک میباشد که مواد معدنی استخراجی را به بهای هر واحد 10.000 ریال (با فرض اینکه قیمت آهک استخراجی برای آقای امیری صفر باشد) به شرکت صنایع مواد معدنی میفروشد. شرکت صنایع آهک پس از فرآوری اولیه این محصول آن را به بهای هر واحد 14.000 ریال به شرکت تولید مصالح ساختمانی میفروشد. شرکت تولید مصالح ساختمانی نیز پس از تبدیل آهک به سنگ ساختمانی آن را به بهای هر واحد 18.000 ریال به مصرفکننده نهایی میفروشد. مطلوبست محاسبه ارزش افزوده نهایی سنگ آهک.
پاسخ: با توجه به اینکه آهک استخراجی از معدن طی سه مرحله فروش به دست مصرفکننده نهایی رسیده است، بنابراین ابتدا ارزش افزوده در هر مرحله محاسبه میشود:
مرحله اول:
بهای آهک در معدن – بهای فروش به شرکت صنایع مواد معدنی = ارزش افزوده ایجاد شده برای آقای امیری
0 – 10.000 = 10.000 ریال
مرحله دوم :
بهای خرید آهک از آقای امیری – بهای فروش به شرکت تولید مصالح ساختمانی = ارزش افزوده ایجاد شده برای شرکت صنایع مواد معدنی
10.000 – 14.000 = 4.000 ریال
مرحله سوم:
بهای خرید از شرکت تولید مصالح ساختمانی – بهای فروش به مصرفکننده نهایی = ارزش افزوده ایجاد شده برای شرکت تولید مصالح ساختمانی
14.000 – 18.000 = 4.000 ریال
ارزش افزوده مرحله سوم + ارزش افزوده مرحله دوم + ارزش افزوده مرحله اول = ارزش افزوده کل
4.000 + 4.000 + 10.000 = 18.000 ریال
به عبارت دیگر
بهای استخراج از معدن – بهای فروش به مصرفکننده نهایی = ارزش افزوده سنگ آهک
0 – 18.000 = 18.000
مثال: شرکت تولیدی البرز اقدام به تولید قطعات الکترونیک مینماید. هزینه مواد مستقیم مصرف شده 2.000.000 ریال، هزینه دستمزد مستقیم 1.500.000 ریال، هزینه سربار ساخت 800.000 ریال و هزینه توزیع و فروش 500.000 ریال میباشد. شرکت مبادرت به فروش 1000 قطعه تولیدی به ارزش فروش هر قطعه 5.000 ریال نموده است. هزینه حمل و ارسال بار به مبلغ 200.000 ریال به عهده خریدار میباشد. مطلوبست محاسبه ارزش افزوده ایجاد شده توسط شرکت البرز.
پاسخ:
هزینه توزیع و فروش + سربار ساخت + دستمزد مستقیم + مواد مستقیم = مجموع بهای تولید
500.000 + 800.000 + 1.500.000 + 2.000.000 = 4.800.000 ریال
بهای تولید – بهای فروش = ارزش افزوده
4.800.000 – (5.000 * 1.000) = 200.000