معایب اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده

دولتها و سیاستگذاران کشورهایی که اجرای نظام مالیات بر ارزش افزوده را در دستور کار خود قرار می‌دهند، عمدتا به دلیل اثر نزولی مالیات بر ارزش افزوده، در قبال استمرار این نوع مالیات ابراز نگرانی می‌کنند و عکس العملی منفی نشان می‌دهند. بدین معنا که چون مالیات بر ارزش افزوده عملا یک مالیات بر مصرف است و معمولا با نرخ ثابت (غیرتصاعدی) بر کالاهای مشمول اعمال می‌گردد، در نتیجه، اقشار کم درآمد به طور نسبی فشار مالیاتی بیشتری را تحمل می‌کنند و لذا وقتی در کشوری برای نخستین بار این نوع مالیات وضع می‌گردد، دولتها و سیاستگذاران اقتصادی احتمالا به دلیل ماهیت تنازلی این نوع مالیات نگران خواهند شد. البته پاسخی که در قبال این انتقاد عنوان می‌گردد این است که اولا مالیات بر ارزش افزوده، هدف تامین عدالت اجتماعی را دنبال نمی‌کند و بی عدالتی ناشی از تناسبی بودن نرخ مالیاتی می‌تواند با اعمال سیاستهای حمایتی جنبی دولت برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جبران گردد. ثانیا این سوال مطرح می‌گردد که آیا مالیاتهای سنتی (بر درآمد) واقعا اهداف عدالت اجتماعی را به دقت و بر طبق برنامه‌های مورد نظر تامین کرده‌اند؟ و سرانجام اینکه چون ضرورتا بخشی از مالیاتهای موضوعه برای تامین درآمد دولت، مالیاتهای غیرمستقیم هستند، آثار تنازلی مالیات بر ارزش افزوده در مقایسه با سایر مالیاتهای مشابه، به ویژه مالیات بر فروش، در مراحل مختلف به مراتب کمتر است.